چرخه، واژه ای که در محیط ها و فضاهای مختلف با آن سروکار داریم، در هر علمی ما مواردی را تحت عنوان چرخه داریم، مسیری که یک فرآیند طی میشود و دوباره از سر گرفته می‌شود، چنین چیزی حتی در بدن انسان دیده می‌شود و ما همواره ممکن است به دردهای جسمی یا روحی مبتلا بشیم اما بدن خواستار ریکاوری و بازگشت به وضعیتی پایدار باشد. چنین چیزی در بازار سرمایه گذاری علی الخصوص بازار ارزهای دیجیتال دیده میشود، موضوعی که از آن تحت عنوان روانشناسی چرخه بازار(Market cycle) یاد می‌شود.

روانشناسی چرخه بازار یکی از اصول مهمی است که سرمایه گذاران و تریدرها به آن می‌پردازند، حتی وارن بافت یک جمله خیلی معروفی دارد که میگوید:

“بترسید وفتی که دیگران طمع میکنند و طمع کنید وقتی که دیگران میترسند.”

چه برداشتی از این جمله میکنید؟ بنظر تو سرمایه گذاری فقط شامل اعداد و نمودارها می‌شود؟ اگر چنین تصوری داری، باید بگم بهت که سخت در اشتباه هستی!

بطور کلی چرخه بازار و تغییراتی که در قیمت های بازار رخ میدهد، تحت تاثیر احساسات، هیجانات و روان افراد فعال در بازار است، همه ما میدونیم که وقتی در بازار ریزش اتفاق می‌افتد بهترین زمان برای خرید است، اما متاسفانه بیشتر سرمایه گذاران به همین یک جمله بسنده میکنند و نگاهی کلی نسبت به بازار دارند، پس اگر دوست دارید بدونید که چه اتفاقاتی از نظر هیجانی برای افراد فعال در بازر می‌افتد، ادامه این مطلب را دنبال کن که میخواهیم به موضوع بسیار مهمی بپردازیم.

سیر روانشناسی چرخه بازار

در هر مارکتی مثل مارکت ارزهای دیجیتال، سیری طی میشود که در این مسیر افراد فعال بازار دچار یکسری از هیجانات میشوند، اگر بخواهیم خیلی خلاصه این سیر را توضیح دهیم باید به مسیر زیر اشاره کنیم:

• اعتماد نکردن
  اولین احساسی که شما نسبت به وضعیت مارکت پیدا میکنید، عدم وجود اعتماد هست، خب این به چه معنا است؟ در این مرحله شما به مکانیسم دفاعی انکار(مکانیسم های دفاعی مواردی هست که برای دفاع از وضعیت روان شما در برابر اضطراب ایجاد می‌شوند.) پناه می‌برید و اصلا باور ندارید که قرار هست مارکت وضعیتش تغییر کنه، و اگر دوستان شما میخواهند در این بازار سرمایه گذاری کنند، شما به آنها میگویید وضعیت حال حاضر حبابی بیش نیست و بهتر هست که شما بدنبال سرمایه گذاری در بازاری دیگر باشید.
• امید
  پس از مدتی شما تحرکاتی را در بازار احساس میکنید، این فکر به ذهن شما خطور میکند، که نکند من اشتباه کرده ام؟ نکند که به اشتباه سرمایه گذاری نکرده ام؟ در اینجا شما از مکانیسم انکار فاصله می‌گیرید وارد فضای جدیدی می‌شوید که حتی بخاطر احساس آمیخته از گناه و امید، دوستان خودتان را تشویق می‌کنید که به سرمایه گذاری در این فضا روی بیاورند.
• خوشبینی
  پس از اینکه تحرکاتی در بازار احساس کردید و مقداری امید کسب کردید، فرصت پیدا می‌کنید تا نسبت به بازار خوشبین تر بشوید در این مرحله به سراغ بازار میروید و ممکن است حتی مقدار کمی هم سهام خریداری کنید.
• اعتماد
  پس از اینکه سهامی را خریداری کردید، این بار نوبت حس اعتماد است که به سراغ شما می‌آید، در اینجا شما دقیقا در نقطه ۳۶۰ درجه‌ای درست مقابل احساس اولیه خودتان قرار گرفته اید، جالب نیست؟!
• هیجان
  تحرکات بازار بیشتر شده و سهامی که شما خریده اید رشد بسیار عالی داشته است، در چنین موقعیت زمانی شما دچار هیجانات بسیار شدیدی میشوید، و بسیار خوشحال هستید زیرا فکر میکنید که بهترین خرید ممکن را انجام داده اید و پیروز میدان هستید! در این وهله ممکن است شما به سراغ دوستانتان بروید و جدای از اینکه شروع به فخرفروشی می‌کنید، آنها را تشویق میکنید تا در این بازار سرمایه گذاری انجام دهند.( وضعیت گذشته بورس ایران را به خاطر بیاورید.)
• رضایت
  هر خوشحالی و هیجان زیاد با خودش میتواند رضایت را به همراه داشته باشد! شما که به تازگی در این مارکت سود بسیاری کرده اید، ممکن است دچار اعتمادبنفس های کاذبی شوید و فکر کنید که ره صدساله رو دارید یک شبه طی میکنید، پس برای اینکه موفقیت خود را بیشتر تضمین کنید، ممکن است از دوستان و آشنایان خود تقاضا کنید تا به شما دارایی خود را بدهند و آن را در مارکت سرمایه گذاری کنید.
• خوشنودی
  کم کم داستان تیره و تاریک میشه! کمی که مارکت ریزش میکنه، شما با احساسی آمیخته از اضطراب و خوشنودی با خود می‌گویید چیزی نیست یک ریزش خیلی سطحی است و من باید مقدار بیشتری بخرم تا در هنگام اصلاح از بقیه پیشی گرفته باشم.
• پریشانی
  مرحله ای که من اسمش رو سیلی واقعیت می‌گذارم! در اینجا شما ریزش بیشتری را در مارکت مشاهده میکنید، بشدت پریشان خاطر میشوید و دائم داده ها و نمودارها را چک میکنید تا متوجه بشوید که چه زمان قرار است اصلاح بازار اتفاق بیافتد.
• انکار
  دوباره و دوباره به این مکانیسم دفاعی برگشت می‌زنید، درست به ابتدای کار رسیده اید، حالا که مدت زمان زیادی را برای اصلاح بازار صبر کرده اید و حرکت مثبتی را در جهت حفظ سرمایه خود انجام نداده اید، کفری میشوید و دست به انکار می‌زنید، با خود میگویید مهم نیست میگذارم سال دیگه میفروشم، یا اینکه با خودتان میگویید بازار است دیگر و پستی بلندی‌های خاص خود را دارد.
• عصبانیت
  با سقوط بیشتر سهام در مارکت، شما عصبانی میشوید، بخصوص اگر مبلغی را از آشنایان و دوستان خود دریافت کرده باشید این عصبانیت شما بخاطر شکست بیشتر میشود، و اینجا به سراغ مکانیسم جابجایی میروید، مکانیسمی که موضع شما را از ابراز عصبانیت بخاطر بازار به ابراز این هیجان به سمت دوستان، خانواده و همسر میکشاند.
• ترس
  در این مرحله از چرخه روانشناسی بازار، شما فشار زیادی را تحمل میکنید، از یک طرف در ضرر هستید، از طرف دیگر تمامی سرمایه خود را در یک مارکت گذاشته اید و بدتر از آن ممکن است که سرمایه دوستان خودتان را هم در این فضا سرمایه گذاری کرده باشید، پس از شدت ترس و فشار هیجانی ممکن است دست به خرید و فروش های هیجانی بزنید.
• افسردگی
  در اینجا فرد شکست خورده دچار احساساتی میشود که بیشتر درون مایه گناه و احساس حقارت دارند، فرد خود را سرزنش میکند که باید از اول پیش بینی میکردم و حتی ممکن است انرژی خود را برای ادامه فعالیت از دست بدهد.
• عدم اعتماد
  دوباره به ابتدای چرخه باز میگردید، و داستان دوباره از سر گرفته میشود…

بیاید نتیجه گیری بکنیم:

مراحل روانشناسی چرخه بازار برای افراد فعال در بازار بارها اتفاق می‌افتد اما رویکرد افراد نسبت به هر یک از این مراحل متفاوت است، ممکن است فردی پس از یکبار طی کردن این مسیر اشتباهات خود را تکرار نکند، و فرد دیگری در این لوپ سقوط کند و گرفتار شود، پس عزیزان نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید، انسان مجموعه ای از هیجانات، احساسات و افکار است، در معاملات خود تمامی این موارد را درنظر بگیرید و صرفا براساس هیجانات خرید یا فروشی را انجام ندهید.

برای ما از تجربه‌ای که داشته‌ای و هیجاناتی که تا به الان در بازار تجربه کردی بنویس.

وام فوری یا Flash Loan که اخیرا نامش بسیار شنیده می شود، در مباحث رمز ارز ها مطرح می شود  و استفاده کنندگان از این تکنولوژی قادر خواهند بود که به صورت لحظه ای و بدون نیاز به وثیقه وام بگیرند و با وجود این وام می توانند پس از چند ثانیه آن را پس دهند.

وام فوری چیست؟

می توان گفت وام فوری یکی از انواع وام ها می باشد که برای دریافت آن به هیچ وثیقه ای نیاز نیست. علاوه بر این اخیرا رفتار مخرب گونه ی برخی از هکر ها باعث میلیارد ها دلار خسارت شده است و همین موضوع باعث شد تا نام وام فوری بر سر زبان ها بیافتد. عده ای از کارشناسان رمز ارزها بر این باور هستند که وام های سریع به معاملات فوری و همچنین آربیتراژ ها بسیار کمک خواهند کرد.

فلش لون ها ویژگی های خاصی دارند که در انواع دیگر وام ها دیده نمی شود از جمله:

• قراردادهای هوشمند:
  در وام های فوری از قرارداد های هوشمند استفاده می شود. چنانچه یک کد برنامه نویسی بر پایه ی بلاک چین نوشته شود و مجوز انتقال پول را تنها در صورت رعایت قوانین خاصی به کاربر دهد در این صورت یک قرارداد هوشمند شکل گرفته است. در مورد وام های فلش کسی که وام را دریافت می کند باید قبل از اتمام تراکنش وام را پس دهد وگرنه قرارداد هوشمند به صورت خودکار تراکنش را بر می گرداند.
• وام بدون وثیقه : اکثرا وام گیرندگان برای دریافت وام باید وثیقه بدهند تا اطمینان حاصل شود که اگر  نتوانند وام خود را پس دهند، وام‌دهنده بتواند پول خود را پس بگیرد. اما وام های فوری یک نوع وام بدون وثیقه است. در این وام ها با وجود اینکه وثیقه ای دریافت نمی شود اما وام دهنده به صورت تضمینی به پول خود دست پیدا می کند. در واقع این موضوع به شکل دیگری اتفاق می افتد و به جای ارائه وثیقه، وام‌گیرنده باید فوراً پول را پس دهد.
• فوری بودن:  معمولاً گرفتن و پس دادن وام یک فرایند طولانی است. مثلا وام گیرنده باید وام را در طی چند ماه یا چند سال بازگرداند. اما وام فوری، لحظه ای و آنی است. یعنی قرارداد هوشمند برای هر وام در همان تراکنش به طور کامل تمام می شود. به عبارت دیگر با باز شدن یک تراکنش در قرارداد هوشمند، فرایند وام دهی و پس دادن وام در همان تراکنش انجام می شود. این یعنی وام‌گیرنده برای انجام ترید های فوری با سرمایه وام باید از سایر قراردادهای هوشمند استفاده کند. چون تراکنش اصلی Flash loan بیشتر از چند ثانیه زمان نمی برد.

کارکرد فلش لون

می توان درباره ی فواید وام های فوری صحبت های بسیاری کرد. مثلا یکی از این فواید در زمینه ی معامله کنندگانی می باشد که خواهان سود سریع از فرصت های آربیتراژ در رمز ارز ها هستند. کارکرد این فایده به این صورت است که معامله گر پس از اینکه متوجه می شود قیمت یک ارزش در دو بازار متفاوت است بلافاصله با اخذ وام فوری و معامله ی آن دارایی به صورت لحظه ای، از این تفاوت قیمت خیلی سریع سود بدست می آورد. 
تمام این فرایند یعنی اخذ فلش لون، خرید و فروش ارزش و کسب سود تنها در چند ثانیه اتفاق می افتد. علاوه بر این شما با کمک وام های فوری میتوانید به جای چند تراکنش مختلف، تنها یک تراکنش انجام دهید. با اینکار کارمزد تراکنش کمتری پرداخت می کنید.

سیر تاریخی مفهوم Flash Leon

در اوایل سال ۲۰۲۰ روی شبکه اتریوم یک پلتفرم وام Aave راه‌اندازی شد که به نوعی نخستین بستر برای ایده ی وام فوری ایجاد کرد. وام فوری به دلیل اینکه یک مفهوم جدید است هنوز هم مشکلات زیادی دارد و مستعد هک شدن است. جالب توجه است که پلتفرم وام‌دهی Aave در اسناد خود اشاره کرده است:

در دنیای ما هیچ وام و فرایندی شبیه به فلش لون ها پیدا نمی  کنید.

روش استفاده از وام های فوری

وام های فوری در بعضی از پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای روی شبکه اتریوم قابل دسترسی است. از معروف‌ترین آنها Aave  و dYdX است.

اوایل فقط توسعه‌دهندگانی که می توانستند دستورات خطی را بنویسند قادر بودند وام فوری بگیرند. اما اکنون رابط‌های کاربرپسند در حال ظهور هستند.

امنیت وام فوری

تاکنون حمله های مختلفی از طرف هکر ها به وام های فوری صورت گرفته که باعث خسارت های میلیون دلاری زیادی شده است.  روش هایی وجود دارد که یک کاربر مخرب می تواند مکانیسم های وام را تغییردهد.

قابل ذکر است که این دست مشکلات امنیتی به وام های فوری خلاصه نمی شود. مثلا مشابه همین حملات هکری به پروژه های اتریوم و دیفای نیز صورت گرفته است. قرارداد های هوشمند به نحوی هستند که هکر ها می توانند در بستر آن، داده های اشتباه انتقال دهند و یا از همان ابتدا با اهداف مخرب نوشته شوند. دو دیدگاه در زمینه ی حل این مشکلات وجود دارد، عده ای بر این باورند که با توسعه و تکامل این فناوری، این نوع مشکلات کاهش یافته یا به طور کامل از بین می روند. ولی برخی دیگر اعتقاد دارند که این مسائل همچنان یک چالش پایدار باقی می مانند.